"home" ศัพท์ง่ายๆ แต่มีวิธีใช้ที่น่าสนใจ

ฉบับนี้เป็นครั้งแรกที่ผมเขียนต้นฉบับในประเทศไทย "บ้าน" เกิดเมืองนอน หลังจากไป เรียนต่อในต่างประเทศมา 4 ปี จึงขอเสนอคำว่า "home" ศัพท์ง่ายๆ แต่มีวิธีใช้ที่น่าสนใจ เช่นเคยครับ ^^

"home" กับ "house" ต่างก็แปลว่า"บ้าน" เหมือนกัน แต่ในความรู้สึกผม "house" หมายถึง สิ่งก่อสร้างที่เรียกว่าบ้าน ส่วน "home" หมายถึง บ้านที่เราอยู่ มีความรัก ความอบอุ่น ความผูกพัน ของคนในครอบครัว เวลาเราซื้อ "บ้าน" จึงบอก ว่าI've just bought a house. (ฉันเพิ่งซื้อบ้าน) แต่เวลาบอกว่ากลับ "บ้าน" จะพูดว่า I'm going back home. (ฉันกำลังจะกลับบ้าน)

เมื่อเป็นเช่นนี้ "home" จึงมีความหมาย มากกว่า"ตัวบ้าน" บ้างก็ใช้เพื่อหมายถึง "สถานที่" ที่เรารู้สึกผูกพันเหมือนเป็นบ้าน เช่น "I've lived in Melbourne for so long that it feels like home now." (ฉันอยู่เมลเบิร์นมานานจนรู้สึกเหมือนที่นั่น เป็นบ้านแล้ว) บ้างก็ใช้เมื่อพูดถึง "ประเทศ" ที่เป็นบ้านเกิดเมืองนอน เช่น "Australia was great, but I still wanted to go back home." (ประเทศ ออสเตรเลียดีมาก แต่ฉันก็ยังอยากกลับไทยอยู่ดี) ฝรั่งจึงเรียก "แผ่นดินเกิด" ว่า"homeland" หรือ "mother country/motherland" (มาตุภูมิ) หรือ "fatherland" ก็ได้

ด้วยเหตุผลใดก็ตามแต่ ผู้สูงอายุจำนวนหนึ่ง ต้องไปอยู่ใน "บ้านพักคนชรา" ที่ฝรั่งเรียกว่า"old people's home" หรือ "retirement home" แม้ จะมีคำว่าhome เพื่อสื่อถึงความพยายามที่จะให้ ความอบอุ่น แต่ก็คงไม่มีสิ่งใดมาทดแทนสัมผัสจาก ลูกหลานตัวเองเป็นแน่ คนที่น่าสงสารไม่แพ้กันก็คือ คนที่ไม่มีบ้าน หรือที่เรียกว่าคนจรจัด (homeless) หากตีความตามตัวอักษร คนเหล่านี้ไม่ใช่แค่คนที่ไม่มีที่พักอาศัย (house) เท่านั้น แต่ยังหมายถึงคนที่ไม่มี home ให้กลับเหมือนกับคนอื่นๆ อีกด้วย เมื่อ home มีกลิ่นอายความอบอุ่นของครอบครัวอยู่ด้วย อาหารที่เป็น "homemade" จึงให้ความรู้สึกว่ามีคุณค่า ตั้งใจทำ และอร่อยกว่าอาหารที่ ผลิตแบบอุตสาหกรรมซึ่งผลิตครั้งละเป็นจำนวนมาก เช่น I love homemade ice cream. (ฉันชอบ ไอศกรีมที่ทำาเอง) นอกจากนี้ยังสามารถเอา home ไปขยายคำอื่นๆ ได้อีกเช่น "home cinema" หรือ ที่เราคุ้นเคยว่า "home theater" ก็คือ "โรงหนัง ย่อมๆ ในบ้าน" ส่วน "home-schooling" ก็กำลังเป็นที่สนใจของพ่อแม่รุ่นใหม่หลายๆ คน หมายถึง การที่พ่อแม่จัดการศึกษาให้ลูกเองที่บ้าน หรือหากบอกว่าสถานที่นั้นๆ "homely/homey" ก็จะหมายถึง "มีลักษณะเหมือนอบอุ่นเหมือนบ้าน" เช่น The hotel was homely. (โรงแรมนี้อบอุ่นเหมือนบ้าน เลย) แต่ระวังเวลาใช้ homely ไปบรรยายลักษณะ ของคนนะครับ เพราะในภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน homely ที่ใช้กับคนจะมีความหมายว่า คนคนนั้น หน้าตา "พื้นๆ บ้านๆ" นั่นเองครับ

คนที่ต้องจากบ้านไปอยู่ที่อื่นนานๆ อย่าง ผมบางครั้งก็เกิดอาการ "คิดถึงบ้าน" ซึ่งฝรั่งเรียก ว่า "homesick" เพราะเราคิดถึงความอบอุ่นของ คนในครอบครัว (home) ไม่ใช่คิดถึงประตู กำแพง หรือรั้วของบ้าน (house) ^^ เช่น "I'm feeling homesick." (ฉันคิดถึงบ้าน) แม้คุณภาพชีวิต (quality of life) ของคนในต่างประเทศจะดีกว่า และผมก็ไปอยู่ที่นั่นนานจนผูกพันและคิดว่าเป็นบ้านแห่งที่สอง (second home) แต่ผมก็ไม่เคยคิดจะไปอยู่ที่นั่นเป็นการถาวร ผมเคยเปรียบเทียบว่า แม้ โรงแรมที่เราไปพักจะสะดวกสบายสวยงามเพียงใด เราก็คงไม่คิดจะย้ายเข้าไปอยู่ตลอดชีวิต เพราะที่ที่ทำให้เรารู้สึกปลอดภัยและอบอุ่นก็คือเตียงเล็กๆ ใน "home" ของเรานี่ล่ะครับ

คอลัมน์ ศัพท์น่าสน
ผู้เขียน วรวุฒิ ตัถย์วิสุทธิ์ (I Get English Magazine)