เรื่องของเด็ก ..ทำไมต้องเวียนเทียน

เรื่องของเด็กเวียนเทียน โดย โกวิท วงศ์สุรวัฒน์ มติชน 22 พ.ค. 2556

เพื่อนรุ่นราวคราวเดียวกันมีหลานสาวที่ช่างพูดน่ารักเหลือเกิน ซึ่งคุณตาก็เห่อหลานขนาดหลงเลยทีเดียวแหละ แบบว่าแย่งหลานสาวจากพ่อแม่มาเลี้ยงเสียเองเลยทีเดียว อีทีนี้คุณตาจะพาหลานสาวคนโปรดไปเวียนเทียนที่วัดแต่โดนหลานถามว่า

"ทำไมต้องเวียนเทียน?"

คุณตาจนมุมตอบไม่ได้แต่จะใช้มุขดุหลานไม่ให้ถามก็กลัวหลานโกรธ จึงพามาหาผู้เขียนให้ผู้เขียนช่วยตอบคำถามโลกแตกนี้ให้โดยคุณตา

บอกกับหลานว่าความจริงตาก็ตอบได้แต่ไปฟังเพื่อนตาพูดดีกว่า หมอนี่มันขี้โม้ไปฟังมันพูดแล้วก็จะได้ฟังนิทานจากเพื่อนของตาคนนี้ด้วย

หลังที่คุณตาสามารถรักษาเหลี่ยมและหน้าตาของตัวเองแถมเหน็บผู้เขียนได้แล้วก็ยังล่อหลอกให้หลานมาเที่ยวบ้านของผู้เขียนได้โดยประหยัดอาหารมื้อกลางวันไป 1 มื้อ แถมตัวเองยังได้

จิบเครื่องดื่มเย็นๆ ดูหลานโต้กับเพื่อนอย่างสบายใจเฉิบ

เมื่อได้เวลาแล้วผู้เขียนก็เริ่มอธิบายให้แก่เด็ก 6 ขวบ แบบแจกแจงว่า

การบูชาคืออะไร ?

การบูชา คือ การยกย่อง เชิดชู เลื่อมใส ด้วยความบริสุทธิ์ใจ จริงใจไม่เสแสร้งแกล้งทำ หมายถึงกิริยาอาการสุภาพ ที่เราแสดงต่อผู้ที่ควรบูชาทั้งต่อหน้าและลับหลัง การแสดงต่อหน้า เป็นการแสดงให้ท่านทราบว่าเรามีความเคารพและตระหนักในคุณธรรมความดีที่มีอยู่ในตัวของท่านอย่างจริงใจ การแสดงลับหลัง เป็นการเตือนใจตัวเราเอง ให้ผูกใจไว้กับคุณธรรมอันสูงส่งของท่าน ก่อให้เกิดความรู้สึกอยากกระทำตาม ใจเราจะได้ยกสูงขึ้นเสมอๆ

ไม่เลื่อนไหลไปในทางชั่วร้าย

การบูชา เป็นอุบายอย่างหนึ่งสำหรับฝึกใจที่ยังหยาบกระด้างเพราะไม่อาจยอมรับคุณความดีของ

ผู้อื่น ให้ละเอียดอ่อนลง ผู้ที่ยังด้อยปัญญายังไม่เข้าใจในคุณธรรมความดีของผู้ที่ควรบูชานัก แต่หากไม่เคยชินกับการบูชาแล้วในที่สุดย่อมสามารถเล็งเห็นคุณธรรมความดีที่มีอยู่ในตัวของผู้ที่เราบูชาได้อย่างแจ่มชัด จนเกิดความเลื่อมใสกลายเป็นการบูชาอย่างแท้จริงอยากทำความดีตามท่านบ้าง ผู้ใหญ่จึงควรสอนบุตรหลานให้รู้สวดมนต์บูชา

พระรัตนตรัยเป็นการปลูกศรัทธา ตั้งแต่เล็กๆ

บูชามี 3 อย่างคือ 1.ปัคคัณหะบูชา แปลว่า ยกย่อง 2.สักการะบูชา แปลว่า บูชาด้วยสิ่งของ 3.สัมมานะบูชา แปลว่า การยอมรับนับถือ

1) ปัคคัณหะบูชา แปลว่า ยกย่อง ความจริงปัคคัณหะบูชาในปัจจุบันเราก็ทำกันมากคือ พูด

ภาษาชาวบ้านก็ "เชียร์" นั่นแหละ การสรรเสริญก็จัดเป็นปัคคัณหะบูชาเช่นกัน

2) สักการะบูชาแปลว่า บูชาด้วยสิ่งของ ก็คือเอาของไปถวายพระนั่นแหละหรือไปไหว้ผู้ใหญ่ก็มีของติดไม้ติดมือไปไหว้ยามสงกรานต์

เป็นต้น

3) สัมมานะบูชาแปลว่า การยอมรับนับถือ ซึ่งการยอมรับนับถือโดยจริงใจนี่แหละครับ

สำคัญที่สุดในทางศาสนาที่จัดเป็นศรัทธาอันสูงสุดเลยทีเดียว เช่น ชาวพุทธต้องยอมรับนับถือพระรัตนตรัย ชาวมุสลิมต้องยอมรับนับถือว่าพระผู้เป็นเจ้ามีเพียงพระองค์เดียวคือ พระอัลเลาะห์

และพระนบีมูฮัมมัดคือศาสดาพยากรณ์ของพระองค์ หรือชาวคริสต์ทุกคนต้องยอมรับนับถือคือเชื่ออย่างบริสุทธิ์ใจว่าตนเองมีพระบิดา พระบุตร และพระจิตเป็นสรณะ (ที่พึ่ง)

ทำไมต้องเวียนเทียน?

คำตอบคือ เมื่อเราชาวพุทธมีสัมมานะบูชาคือยอมรับนับถือพระพุทธศาสนาโดยจริงใจแล้วก็แสดงออกด้วยการบูชาแบบสูงสุดต่อพระรัตนตรัย คือ พระพุทธเจ้า พระธรรมอันเป็นคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าและพระสงฆ์คือหมู่ลูกศิษย์ของพระพุทธเจ้าที่สอนคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าสืบต่อมาไม่ให้สูญหายไปจากโลกนี้

การแสดงความเคารพบูชาอันสูงสุดนี้คือการเวียนเทียนซึ่งเราเอามาจากชาวอินเดียสมัยก่อนที่ถือว่าโดยปรากฏหลักฐานการแสดงความเคารพโดยการเวียนเทียนในพระไตรปิฎก ซึ่งใช้คำว่าเวียนประทักษิณาวัตร คือ เวียนขวา 3 รอบ

เป็นเครื่องหมายถึงการแสดงออกซึ่งการเคารพ

บูชาต่อสิ่งนั้นๆ อย่างสูงสุด การเวียนเทียน

หรือการทำประทักษิณต่อบุคคล สิ่งหรือสถาน

ที่ใดๆ นั้น ทำไปเพื่อเป็นเครื่องหมายแสดงถึงความเคารพต่อบุคคล สิ่งหรือสถานที่นั้นๆ อย่างสูงสุด

ซึ่งการกระทำประทักษิณนี้ ก็มีมาตั้งแต่ครั้งสมัยพุทธกาลแล้ว ยกตัวอย่างเช่น เมื่อครั้งพระสารีบุตรท่านไปทูลลาพระพุทธเจ้า เพื่อจะกลับไปนิพพานที่แคว้นมคธ พระสารีบุตรท่านก็ได้กระทำประทักษิณ 3 รอบต่อพระพุทธเจ้าเช่นกัน

หากเราจะกล่าวเทียบอย่างง่ายๆ ก็คือ การเวียนเทียนก็เป็นวิธีการแสดงความเคารพวิธีการหนึ่งทำนองเดียวกับการกราบไหว้ เพียงแต่การเวียนเทียนถือเป็นเครื่องหมายการแสดงความเคารพอย่างสูงสุด ซึ่งมาถึงตรงนี้ เราได้ตอบคำถามแล้วนะครับว่า เวียนเทียนคืออะไร และทำไมจึงต้องเวียนเทียน

หนูน้อยอายุ 6 ขวบ ที่ฟังผู้เขียนเพ้ออย่างอดทนก็ได้เปิดปากออกมาว่า

"หนูไม่อยากไปเวียนเทียน เพราะคราวที่แล้วหนูถูกธูปจิ้มเสื้อเป็นรูและหนังพองด้วยค่ะ"