แฟชั่น ฟันหลอ ในกรุงเคปทาวน์? ทำไมต้อง ถอนฟัน?

คอลัมน์ ร่อนตามลม โดย raikorn@hotmail.com แก๊ง แฟชั่น และกลุ่มเพื่อน ทำให้ "ฟัน" ของพวกเขาเป็นอย่างที่เห็น!!! ถ้าเป็น บ้านเรา ใครที่ "ฟันหลอ" หรือ ใส่ครอบฟันทอง คงถูกเพื่อน "ล้อ" ตายเลย แต่ที่กรุงเคปทาวน์ เมืองกรุงของแอฟริกาใต้ นั้นตรงกันข้าม ใครที่มีฟันเรียงสวยงาม เป็นระเบียบ คง "โดดเดี่ยว" แย่เลย เนื่องจาก เข้ากลุ่มกับเพื่อนๆ ไม่ได้!!! "มันเป็นแฟชั่น ใครๆ ก็ทำฟันแบบนี้" ยาซีด อดัมส์ หนุ่มวัย 21 ซึ่งไปนอนให้หมอถอนฟันซี่หน้าที่ยังดีๆ ออกไป 2-3 ซี่ เพื่อให้ฟันด้านหน้าหลอบอก หลังจากโพสท่า ถ่ายรูปร่วมกับเพื่อนๆ ร่วมแก๊ง ที่จริง การมีฟันหลอ หรือการนำเอาวัสดุมาตกแต่ง ฝังลงไปในตัวฟัน อย่างเช่น ฟันทอง เป็นสิ่งที่มีชนเผ่าบางเผ่าในแอฟริกาใต้ ทำกันมานานแล้ว เพื่อเป็นสัญลักษณ์ แสดงถึง ความเป็นคนเผ่าเดียวกัน ซึ่งต่างจากการมีฟันหลอในปัจจุบัน ที่ จาคุย ฟรายด์ลิง อาจารย์ภาควิชามานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยเคปทาวน์ บอกว่า จากการที่เธอและทีมงานได้ศึกษาข้อมูลตั้งแต่ปี 2546 พบว่า มันกลายเป็น "แฟชั่น" ขึ้นมา โดยเฉพาะในกลุ่มคนจน เนื่องจากอิทธิพลของกลุ่มเพื่อนเป็นสาเหตุใหญ่ ที่ทำให้ผู้คนไม่ใช่เฉพาะ วัยรุ่น แต่ยังมีคนรุ่นใหญ่ อายุ 40 กว่า ไป "ถอนฟัน" ที่ยังแข็งแรงดีออกเพื่อจะได้เข้ากลุ่มกับเพื่อนได้ นอกจากนั้นก็มีอิทธิพลจากการเข้าแก๊ง และสาเหตุเกี่ยวกับสุขภาพฟัน ตามมาเป็นอันดับท้ายๆ ทั้งนี้ ร็อบ แบร์รี่ จากภาควิชาทันตกรรม มหาวิทยาลัยเวสต์เทิร์น เคป เปิดเผยว่า แม้ตามหลักจรรยาบรรณทางวิชาชีพ ทันตแพทย์ไม่ควรจะถอนฟันที่ยังมีสุขภาพแข็งแรงดีออก แต่ทุกวันนี้ ก็มีคลีนิคทันตกรรมที่ยอมถอนฟันดีๆ ให้กับคนไข้ที่เดินเข้ามาขอใช้บริการเยอะแยะ "ที่คลีนิคของภาควิชาทันตกรรมของเรา ก็มีเด็กวัยรุ่น และผู้ใหญ่ เดินเข้ามาขอให้ถอนฟันที่ยังดีๆ เกือบทุกสัปดาห์" หมอแบร์รี่ยังเล่าว่า เขาเองก็เคยทำ "ฟันปลอม" มาแล้วหลายพันชุดให้แก่คนที่เข้ามาทำฟันปลอม ซึ่งอาจจะมีฝังวัสดุ อย่างเช่น วัสดุคล้ายทอง คล้ายเพชร หรือฟันปลอมรูปทรงแปลกๆ เพราะต้องการทำตัวให้กลมกลืน เป็นที่ยอมรับของเพื่อนร่วมงาน หรือไม่ก็เพื่อใส่ในโอกาสพิเศษ ฟรายด์ลิงให้ความเห็นถึงเทรนด์แฟชั่นฟันที่ระบาดในกรุงเคปทาวน์ว่า เป็นผลมาจาก อิทธิพลวัฒนธรรมฮิพฮอพ ในสหรัฐอเมริกาเมื่อ 10 ปีที่แล้ว ซึ่งนอกจากจะกลายเป็นสิ่งแสดงถึง ความเท่ มันยังสามารถให้ความรู้สึกว่า "ข้าเจ๋งกว่าเอ็ง" อีกด้วย ทันทีที่ใครก็ตามสามารถโชว์ฟัน ที่มีรูปลักษณ์แตกต่างกว่าคนอื่น "นั่นล่ะ ที่ทำให้แฟชั่นฟันในแอฟริกา แตกต่างจากที่อื่น" ฟรายด์ลิงบอก ดูอย่าง เควิน บราวน์ หนุ่มวัย 33 ซึ่งทำหน้าที่แจกบัตรคิวให้ลูกค้าที่มาใช้บริการที่ซ่องโสเภณีแห่งหนึ่งใจกลางกรุง ก็ยังยิ้มร่า โชว์ฟันทองซี่หน้า 4 ซี่ให้ผู้คนที่เดินผ่านไปมา ซึ่งส่วนใหญ่เป็นนักท่องเที่ยว พร้อมกับบอกราวกับภูมิใจมากว่า "ผมเป็นแมงดาครับ" หรืออย่าง โรนัลด์ วัย 45 ที่เล่าว่า ลูกชายวัย 14 และ 11 ขวบของเขาก็ไปถอนฟัน เพื่อให้ "ฟันหลอ" เพราะรู้สึกว่า มันทำให้พวกเขาดูหล่อขึ้น และว่า มันเป็นเรื่องง่ายมาก ที่จะยอมจ่ายเงินแพงขึ้นเล็กน้อย เพื่อให้หมอยอมถอนฟันที่ยังแข็งแรงออกให้ ฟรายด์ลิงยังเล่าว่า อิทธิพลของกลุ่มเพื่อน ส่งผลให้มีคนไปถอนฟัน ดัดแปลงฟันของตัวเองใหม่ ถึง 42% ขณะที่มีอยู่ 10% ที่เสียฟันในปากของตัวเองไป เพราะแก๊งของตัวเองไปมีเรื่องชกต่อย ฟาดฟัน กับแก๊งอื่น "พวกนี้เขาถือกันว่า เวลาที่แก๊งต่างๆ มีเรื่องต่อสู้กัน การทำฟันของอีกฝ่ายหลุดออกจากเหงือกได้ ถือเป็นความภูมิใจ" เธอยังเล่าว่าในบรรดาแก๊งต่างๆ ในเคปทาวน์ ก็จะมีรูปแบบการตกแต่ง ฝังวัสดุในฟันแตกต่างกันออกไป อย่างไรก็ตาม ก็มีหลายคนเหมือนกัน ที่ต้องมานั่งเสียใจภายหลัง ต่อสิ่งที่ตนได้ทำลงไปกับฟันของตัวเอง!!! "ผมน่าจะเก็บฟันซี่หน้าของผมไว้ ไม่น่าไปถอนมันออกเลย แต่เด็กวัยรุ่นส่วนใหญ่ ก็ไปถอนฟันซี่หน้าออกกันทั้งนั้น แต่ตอนนี้ผมไม่รู้สึกว่ามันเท่อีกแล้ว กลับรู้สึกว่า มันแสดงถึง ความโง่ของเรามากกว่า"